Khi trẻ ho các bậc cha mẹ thường rất lo lắng và thường tìm mọi cách để cắt cơn ho. Tuy nhiên, nhiều rủi do nghiêm trọng đến từ việc dùng thuốc ho…
1. Một số thuốc ho không kê đơn thường dùng cho trẻ
Thuốc ho là một lựa chọn đầu tiên khi cha mẹ thấy trẻ bị ho. Tuy nhiên, ho là phản ứng tự vệ của cơ thể thường xuất hiện đột ngột và lặp đi lặp lại. Đây là phản xạ có điều kiện để loại bỏ đờm, dị vật khỏi đường hô hấp. Do đó việc lựa chọn dùng thuốc ho cho trẻ ở một số trường hợp là không cần thiết.
Một đợt ho có thể kéo dài 7-14 ngày và có thể tự ổn định, không nên lạm dụng thuốc để giảm ho cho trẻ. Nếu ho nhiều đến mức ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của trẻ như: Ho liên tục, mệt mỏi vì ho, mất ngủ vì ho, nôn trớ nhiều vì ho... thì có thể sẽ cần dùng thuốc ho để giảm sự khó chịu cho trẻ.
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm tống xuất dị vật ra khỏi đường thở.
Một số thuốc ho không kê thường dùng:
- Thuốc giảm ho: Thuốc thường dùng là dextromethorphan trong những trường hợp bị ho khan do kích ứng.
- Thuốc long đờm: Thuốc guaifenesin giúp tác dụng làm loãng, long đờm và dịch nhầy trong cổ họng giúp tống xuất đờm ra ngoài dễ dàng hơn, có thể cân nhắc dùng thuốc này nếu trẻ ho có đờm.
- Thuốc kháng histamin: Bao gồm thuốc clemastine, chlorpheniramine và dùng kèm theo thuốc thông mũi pseudoephedrine. Những thuốc này giúp giảm kích thích của cơ thể với các tác nhân gây bệnh, từ đó giảm ho.
- Các thuốc kết hợp: Hiện nay có các loại thuốc chứa các thành phần được kết hợp từ nhiều loại thuốc ho khác nhau, phổ biến nhất là dextromethorphan và guaifenesin. Những thuốc này làm dịu cổ họng và giảm thiểu các cơn ho.
Ngoài ra cũng có thể dùng dầu khuynh diệp, long não và tinh dầu bạc hà để làm dịu các cơn ho.
2. Tác dụng phụ phổ biến của thuốc trị ho cha mẹ thường ít quan tâm
Lạm dụng thuốc ho trẻ có thể gây biến chứng nguy hiểm.
Việc sử dụng thuốc ho không rút ngắn thời gian bệnh, chỉ cải thiện tần xuất cơn ho, nên việc lạm dụng thuốc giảm ho có thể làm ứ trệ đờm rãi, tăng nguy cơ biến chứng cho trẻ. Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc trị ho (dùng khi không cần thiết, dùng không đúng độ tuổi, dùng quá liều... ), có thể làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc trị ho.
- Có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương: Dextromethorphan có tác dụng ức chế trung tâm hô hấp nên cần thận trọng dùng cho trẻ, không dùng cho trẻ sơ sinh. Chỉ dùng cho trẻ trên 6 tuổi. Thuốc có khả năng gây nghiện.- Gây kích ứng dạ dày: Thuốc long đờm có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Thuốc long đờm không nên dùng trị ho cho trẻ dưới 2 tuổi.- Gây khô miệng, chán ăn: Các thuốc kháng histamin có thể gây khô miệng, chán ăn và táo bón cho trẻ. Do đó, cần tuân thủ liều lượng, thời gian và các dùng thuốc.- Gây tăng huyết áp: Một số thuốc kết hợp giữa thuốc cảm và thuốc ho chứa chất thông mũi pseudoephedrin có thể gây tăng huyết áp, do đó không dùng loại thuốc này cho trẻ bị bệnh tim.- Tăng nguy cơ suy hô hấp: Một số chất trong thuốc kháng histamin làm tăng nguy cơ suy hô hấp hoặc viêm phổi ở trẻ.
Việc sử dụng các thuốc ho cho trẻ chỉ an toàn hơn khi trẻ được 6 tuổi trở lên, lứa tuổi nhỏ hơn cần được bác sĩ cân nhắc kỹ trước khi sử dụng. Các nghiên cứu cho thấy, rủi ro khi sử dụng những loại thuốc này nhiều hơn lợi ích mà thuốc mang lại trong việc giảm các triệu chứng ho, cảm lạnh. Thuốc có nguồn gốc từ " thảo dược" ít tác dụng phụ hơn, có thể sử dụng nhưng không nên quá kỳ vọng mà cần phải kết hợp với biện pháp giảm ho an toàn khác.
3. Khi nào nên đưa trẻ đi khám?Cần đưa trẻ đi khám trong các trường hợp sau:
- Trẻ nhỏ dưới 3 tháng.
- Trẻ mệt hoặc tình trạng ho nặng lên.
- Trẻ ho có rất nhiều đờm đặc, xanh vàng hoặc ho kéo dài hơn 1 tuần.
- Ho kèm sốt trên 38.5 độ C.
- Ho kèm khò khè hoặc khó thở, tím tái.
- Ho ra máu hoặc đau ngực.
- Ho nhiều, liên tục làm ảnh hưởng đến ăn ngủ của bé trẻ...
